ครบรอบ 21 ปี ศาลปกครองนครศรีธรรมราช แถลงผลการดำเนินงาน พร้อมนำการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในคดีปกครองและระบบงานคดีปกครองอิเล็กทรอนิกส์มาใช้เพื่อมุ่งสู่การเป็นศาลปกครองอิเล็กทรอนิกส์อย่างเต็มรูปแบบและศาลแห่งความเป็นเลิศ
วันนี้ (14 ส.ค.67) ศาลปกครองนครศรีธรรมราช โดยนายตระหง่าน เกียรติศิริโรจน์ อธิบดีศาลปกครองนครศรีธรรมราช ได้แถลงนโยบายในโอกาสครบรอบ 21 ปี วันเปิดทำการศาลปกครองนครศรีธรรมราช ต่อนักจัดรายการวิทยุ ตลอดจนสื่อมวลชนทุกแขนง โดยมีคณะตุลาการศาลปกครองนครศรีธรรมราช ผู้บริหารสำนักงาน และบุคลากรของสำนักงานศาลปกครองนครศรีธรรมราชเข้าร่วมกิจกรรม ณ ห้องประชุม 1 ชั้น 2 อาคารศาลปกครองนครศรีธรรมราช
ศาลปกครอง เป็นองค์กรตุลาการ ได้จัดตั้งขึ้นตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 และพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 โดยศาลปกครองสูงสุดและศาลปกครองกลาง ได้เปิดทำการครั้งแรกในประเทศไทย เมื่อวันที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2544 มีอำนาจหน้าที่อำนวยความยุติธรรมทางปกครอง เกี่ยวกับข้อพิพาททางปกครองแก่คู่กรณี สร้างความสมดุลระหว่างสิทธิเสรีภาพของประชาชนและการใช้อำนาจรัฐ เพื่อรักษาหรือส่งเสริมให้เกิดประโยชน์สาธารณะและวางบรรทัดฐานทางปกครองให้หน่วยงานทางปกครองและเจ้าหน้าที่ของรัฐ ปฏิบัติราชการ
ได้อย่างถูกต้องตามหลักธรรมาภิบาล ตามวิสัยทัศน์ศาลปกครอง ที่ว่า “อำนวยความยุติธรรมทางปกครอง ด้วยความเป็นธรรม รวดเร็ว ทันสมัย เพื่อเสริมสร้างธรรมาภิบาลในสังคม และเป็นศาลแห่งความเป็นเลิศ” และตามคติพจน์ของศาลปกครอง ที่ว่า “เป็นธรรม รวดเร็ว ทันสมัย” กล่าวคือ…
เป็นธรรม หมายถึง การคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชนอย่างทั่วถึง สร้างความสมดุลระหว่างสิทธิและเสรีภาพของประชาชนกับประโยชน์สาธารณะ อำนวยความยุติธรรมทางปกครองตามหลักนิติธรรม
รวดเร็ว หมายถึง มีกำหนดระยะเวลาการดำเนินงานในทุกขั้นตอนที่ชัดเจนเพื่อให้ประชาชนได้รับความยุติธรรม โดยไม่ล่าช้าตามกรอบเวลาที่กฎหมายกำหนด โดยประชาชนและคู่กรณีสามารถตรวจสอบติดตามความเคลื่อนไหวของคดีได้ โดยนำระบบการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางปกครอง รวมทั้งการพิจารณาคดีปกครองด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ในทุกขั้นตอน ซึ่งเป็นเครื่องมือสำคัญเพื่ออำนวยความยุติธรรม สะดวก ประหยัด และทำให้การพิจารณาพิพากษาคดีของศาลเสร็จสิ้นไปโดยเร็วอย่างมีคุณภาพ
ทันสมัย หมายถึง การพัฒนานวัตกรรมทางเทคโนโลยีสารสนเทศโดยเทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าใช้บริการในการอำนวยความยุติธรรมทางปกครองได้อย่างง่าย สะดวก รวดเร็ว และประหยัดค่าใช้จ่าย ด้วยรูปแบบและช่องทางที่หลากหลาย ครอบคลุมทุกกลุ่มเป้าหมาย มีการดำเนินกระบวนพิจารณาคดีที่ทันสมัยเป็นศาลปกครองอัจฉริยะ (Smart Admincourt) อย่างเต็มรูปแบบ บุคลากรของศาลเป็น Smart Person
เสริมสร้างธรรมาภิบาลสู่สังคม หมายถึง การเป็นศาลที่มีบทบาทสำคัญในการตรวจสอบและควบคุมการใช้อำนาจของฝ่ายปกครองให้เป็นไปอย่างถูกต้อง รวดเร็วและทันต่อสถานการณ์ สร้างแนวคำวินิจฉัยที่ชัดเจน มีมาตรฐาน เป็นบรรทัดฐานในการปฏิบัติราชการที่ดีของหน่วยงานทางปกครองและเจ้าหน้าที่ของรัฐเพื่อช่วยเสริมสร้างแนวทางการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี
ศาลแห่งความเป็นเลิศ หมายถึง การนำกรอบสากลเพื่อความเป็นเลิศของศาลมาปรับใช้ในการดำเนินกระบวนพิจารณาคดีโดยมีการกำหนดกรอบการประเมินตัวชี้วัด ดัชนีที่เกี่ยวข้องกับองค์กรศาลในระดับสากล เพื่อยกระดับการบริหารจัดการคดีและการบริหารจัดการองค์กรของศาลปกครองไปสู่ระดับมาตรฐานสากล โดยมีสำนักงานศาลปกครองซึ่งเป็นหน่วยงานอิสระตามรัฐธรรมนูญ และมีฐานะเป็นนิติบุคคลตามกฎหมาย มีอำนาจหน้าที่รับผิดชอบในงานธุรการศาลปกครองให้เป็นไปตามกฎหมาย
ศาลปกครองแบ่งออกเป็น 2 ชั้นศาล ได้แก่ ศาลปกครองสูงสุดและศาลปกครองชั้นต้น โดยในส่วนศาลปกครองชั้นต้น ประกอบด้วย ศาลปกครองกลาง 1 แห่ง และศาลปกครองในภูมิภาค รวม 14 แห่ง โดยมี ศาลปกครองนครศรีธรรมราช เป็นศาลปกครองชั้นต้นหนึ่ง 1 ใน 14 แห่ง ได้เปิดทำการตั้งแต่วันที่ 15 สิงหาคม พ.ศ. 2546 ปัจจุบันมีที่ทำการชั่วคราว ตั้งอยู่ที่ อาคารซีพี ทาวเวอร์ เลขที่ 345 ถนนพัฒนาการคูขวาง ตำบลในเมือง อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช 80000 โดยตลอดระยะเวลา 21 ปี ศาลปกครองนครศรีธรรมราช ได้พิจารณาพิพากษาคดีสำคัญๆ ที่มีผลเป็นการสร้างแนวการปฏิบัติราชการที่ดีไปสู่สังคมมาโดยตลอด เช่น
คดีพิพาทเกี่ยวกับการบริหารจัดการคดีคอกหอย กรณีมีประชาชนปลูกสร้างขนำเฝ้าการเลี้ยงหอยแครง ซึ่งเป็นสิ่งล่วงล้ำลำน้ำตามพระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้ำไทย พุทธศักราช 2456 ในพื้นที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี ซึ่งศาลได้มีคำพิพากษาให้เพิกถอนคำสั่งของผู้ถูกฟ้องคดีที่ 1 ในกรณีออกคำสั่งให้รื้อถอนขนำที่มีขนาดพื้นที่ไม่เกิน 40 ตารางเมตร โดยเทียบเคียงกับกรณีเจ้าท่าอนุญาตให้สร้างขนำ ที่เรียกว่า “กระเตง” เลี้ยงหอยทะเลในพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี (คำพิพากษาศาลปกครองนครศรีธรรมราช ที่ 324/2565 และคดีอื่นๆ รวม 93 คดี)
คดีช้างพลายเจ้างาหรือช้างพลายไข่นุ้ยเข้าทำลายเรือกสวนไร่นาของประชาชนในเขตพื้นที่ตำบลกรุงชิง อำเภอนบพิตำ จังหวัดนครศรีธรรมราช ซึ่งเสร็จสิ้นไปจากศาลโดยการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางปกครอง ซึ่งเป็นไปตามสัญญาประนีประนอมยอมความของคู่กรณีในคดีที่ตกลงให้ผู้ถูกฟ้องคดีจับช้างป่าไปปล่อย ณ คอกอนุบาลช้างป่า สถานีเพาะลี้ยงสัตว์ป่าพังงา จังหวัดพังงา (คำพิพากษาศาลปกครองนครศรีธรรมราช ที่ 296/2566 และคดีอื่นๆ รวม 100 คดี)
สำหรับ คดีในปัจจุบันที่ได้รับความสนใจและมีผลกระทบต่อประชาชน รวมถึงสิ่งแวดล้อมในวงกว้าง เช่น
คดีบริหารจัดการกองขยะทุ่งท่าลาด ในเขตเทศบาลนครนครศรีธรรมราช และคดีการบริหารจัดการกองขยะเกาะสมุย ซึ่งศาลฟังว่า การบริหารจัดการขยะของผู้ถูกฟ้องคดียังไม่เป็นไปตามหลักวิชาการสุขาภิบาลและหลักเกณฑ์วิธีการ และเงื่อนไขที่กฎหมายกำหนด จึงมีคำพิพากษาให้ผู้ถูกฟ้องคดีปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมาย (คำพิพากษาศาลปกครองนครศรีธรรมราช ที่ ส. 1/2566 และที่ ส.2/2566)
การดูแลควบคุมเหตุเดือดร้อนรำคาญกรณีผู้ถูกฟ้องคดีปล่อยปละละเลยให้มีการเลี้ยงไก่เนื้อติดกับพื้นที่พักอาศัยของประชาชน จนเกิดผลกระทบกับชุมชนในท้องที่อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช พิพากษาให้ผู้ถูกฟ้องคดีปฏิบัติหน้าที่ตามพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 (คำพิพากษาศาลปกครองนครศรีธรรมราช ที่ ส. 2/2563 เป็นคำพิพากษาศาลปกครองสูงสุด ที่ อส. 41/2567)
การพิพากษาให้ผู้ถูกฟ้องคดีบริหารจัดการพื้นที่ป่าสงวนเสื่อมโทรมที่ให้บริษัทเอกชนเช่าปลูกปาล์มน้ำมันในพื้นที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี และจังหวัดกระบี่ให้ประชาชนในพื้นที่ที่ไม่มีที่ดินทำกินเช่าทำกิน ซึ่งเป็นไปตามมติของคณะรัฐมนตรี(คำพิพากษาศาลปกครองนครศรีธรรมราช ที่ 196/2555 และที่ 369/2560 เป็นคำพิพากษาศาลปกครองสูงสุด ที่ อ.1004/2565 และที่ อ. 495/2567 ตามลำดับ)
การออกคำสั่งทุเลาการบังคับตามคำสั่งของผู้ถูกฟ้องคดีที่ห้ามมิให้ผู้ฟ้องคดีและประชาชนในพื้นที่ใช้ท่าเทียบเรือสาธารณะดอนสักเพื่อการประมงตามวิถีชุมชนและการพักผ่อนหย่อนใจ (คำสั่งศาลปกครองนครศรีธรรมราช คดีหมายเลขดำที่ 52/2566) เป็นต้น
